Monthly Archives: October 2008

Zit ik van de week in de auto. Hoor ik de presentator van Radio 4 zeggen dat Bryn Terfel een nieuwe cd heeft uitgebracht. Scarborough Fair heet-ie. Er staan volksliedjes op, begeleid door het London’s Symfonie Orkest. Hij liet een stuk horen. Hoewel je in de auto niet heel genuanceerd kunt luisteren kon ik wel horen dat het een prachtige cd is geworden. Weet u wat de presentator na afloop zei? Ja, we moesten maar goed luisteren, want het zou wel eens de laatste CD kunnen zijn die Terfell uitbrengt. Hij is inmiddels de veertig gepasseerd en schijnt in een interview gezegd te hebben dat hij wil ophouden vóórdat ‘mensen alleen maar klappen om wie je bent en niet omdat je zo mooi zingt’. Ik heb es effe op zijn site gekeken. The snotnose is godbetert van 1965! Hij zingt als een god en heeft een uiterlijk waar hij alleen maar beter te casten is naarmate hij ouder wordt… als schurk (hij heeft ooit een prachtige Scarpia neergezet bij de Nederlandse opera), als dronkelap, als goedzak, kortom je zegt het maar. Je zou ze toch, die zangers. Hebben ze alles mee, gaan ze zich druk maken over zulke dingen. Daar ken ik me nou so ofer opwinde, kenudat?

In Tilburg zijn ze goed bezig. Daar startte de Tilburgse Concertzaal op 22 oktober een nieuwe serie, Klassieke muziek voor Dummies, gericht op een breed publiek van muziekliefhebbers. Gregor Bak gaat er klassieke muziek op een lichtvoetige manier presenteren. De toon wordt net als in het boek zowel humoristisch als informatief, zo schrijft het persbericht en het publiek krijgt tips om verder te luisteren. Beetje net als deze website dus (tenminste dat beoog ik en ik hoop dat u het met me eens bent).
Het is niet het enige initiatief van de Concertzaal om een groter publiek aan te spreken met klassieke muziek. Onlangs startte er een Concertcafé. Daarin blikt Roeland Kooijmans op zondagochtend vooruit op het programma van die maand. Roeland Kooijmans ken ik van de AVRO. Zit wel goed met die jongen. Slim, charmant en liefhebber (en Brabander en dat vind ik een pluspunt…).

Hier in Den Bosch kunt u naar een Luistercursus Klassieke muziek middeleeuwen, barok, romantiek, 20e en 21e eeuw, classicisme, opera en jazz zijn de zeven muzikale stromingen die aan bod komen.
Er zijn nog een paar plaatsen beschikbaar. Ga vooral, als u vindt dat u nog niet genoeg ingevoerd bent in de klassieke muziek: het brengt u gegarandeerd nog meer levensvreugde. Als niet, dan krijgt u van mij uw geld terug. (De Toonzaal 073-6122123)

In Veghel zijn ze minder goed bezig. Daar heeft de Veghelse Opera opgehouden te bestaan.
‘In alle theaters, ook in Veghel, vermindert de belangstelling voor opera’, zo schrijft de vereniging in een persbericht. ‘De tijdgeest heeft de (Veghelse) opera achterhaald’. Gek, ik heb andere berichten, maar je moet een en ander wel goed organiseren en zorgen dat je met je publiciteit en met je producties gelijke tred houdt met de ontwikkelingen in muziekland. Zou het daar niet meer aan schorten dan aan publiek? ‘Veghel’ deed mooie dingen, maar het was wel altijd een beetje ouwbollig. Start een projectkoor jongens, en schakel goeie solisten op en wees bereid je eigen ijdelheid aan de kant te zetten voor nieuwe invloeden (mooie term he, ‘opschakelen’, pikte ik van de week op mijn werk op…). Het volgende en laatste berichtje in de rij van vandaag logenstraft trouwens ook de Veghels opvattingen.

‘Carmen, Tosca, Die Zauberflöte. Brabantse operaliefhebbers worden de komende periode op hun wenken bediend. De ene na de andere operatopper staat in deze contreien op de bühne. Vol verwachting uitkijken naar de kroonaria van de Koningin van de Nacht, en opnieuw benieuwd naar het hartverscheurende ‘Vissi d’arte’ uit ‘Tosca’. Operakenner Ben Coelman, onder meer werkzaam bij de Nationale Reisopera, kan deze opera’s iedere dag horen. „Geheide krakers”, benadrukt hij. „Een opera als ‘Carmen’ van Georges Bizet zit zowel dramaturgisch als muzikaal ontzettend goed in elkaar. Een verhaal met een goede kop en kont, en meeslepende muziek die iedereen altijd wil horen. ‘Carmen’ bevat de ene tophit na de andere, een echte top tien opera. Schouwburgbezoekers zijn ook altijd weer benieuwd hoe de rol van Carmen wordt ingevuld.”
Topdrama gecombineerd met geweldige muziek, dat is de sleutel tot succes, zegt Coelman.

In de link een werkelijk prachtige ‘Stars’ uit Les Miserables, gezongen door Bryn Terfel (in het concertgebouw in Amsterdam notabene!). Luister hoe prachtig en natuurlijk zijn Engels is en let op het gemak waarmee hij articuleert. Zo moet het en niet anders. En zijn voordracht: buitengemeen sober en toch zeer veelzeggend. Hij had mij tot tranen geroerd. Zo af en toe moet je naar dit soort mensen kijken en luisteren om te weten waarom je ook al weer jezelf suf ploetert in dit leven…
Veel plezier!!

Als u dit leest op zaterdag 18 oktober (u zit natuurlijk met zijn allen al klaar omdat u weet dat er vandaag een nieuw stukje op de website komt…) zit ik in Venetië. De hoofdredactie heeft zich bereid verklaard het stukje voor me te plaatsen. Ik doe in Venetië vast een heleboel inspiratie op voor volgende stukjes. Het leek me leuk een stukje over Galuppi te schrijven juist op het moment dat ik er ben. Ik zal es uitkijken of ik zijn naam hier of daar op een huis zie staan, pardon, op een Cà, want zo heten de huizen hier.

Baldassare Galuppi (overigens vind ik zijn achternaam klinken alsof er een slok drank verkeerd schiet, maar dat terzijde) werd dus geboren op Burano, een eiland bij Venetië, op 18 oktober 1706. Hij studeerde bij Lotti in Venetië. Tussen 1741 en 1743 was hij regelmatig in Londen, waar hij veel succes had met zijn komische opera’s: Scipione in Cartagine en Sirbace.

In 1748 werd hij benoemd tot assistent-kapelmeester en in 1762 tot kapelmeester van de San Marco in Venetië. In datzelfde jaar kreeg hij ook de leiding van het Conservatorio degli Incurabili.

Blijkbaar kon je in de tijd toch relatief makkelijk van het eiland afkomen (die brug die nu van Mestre naar Venetië loopt zal er wel niet altijd gelegen hebben), want hij was van 1765 tot 1768 gast van Catharina de Tweede in Rusland.

Hij wordt het meeste gewaardeerd om zijn opera buffa’s (de correcte vervoeging is waarschijnlijk: opere buffe, maar wie kan het dan nog volgen?). Vooral de opera’s met teksten van Goldoni hadden veel succes.

Hij schreef ook andere zaken: cantates; oratoria; klaviersonates en kamermuziek.

Over die Goldoni vertelde iemand mij nog een leuk verhaal: die schijnt een stuk geschreven te hebben over een rijke Turk die in Venetië zangers ronselde voor zijn opera, die hij in Turkije beroemd wilde maken. De zangers verdrongen zich om zijn aandacht en vochten elkaar het kot uit in hun streven Goldoni te overtuigen van hun kunnen. Aan het einde van het toneelstuk laat de Turk alle zangers zich verzamelen op de kade aan het San Marcoplein. Iedereen wil vooraan staan dus het is een gedrang van jewelste. De Turk laat ze echter allemaal staan met de woorden: ‘je denkt toch niet dat ik zo’n zootje zangers, die zo lastig en arrogant zijn meeneem naar Turkije…???’

Ik zie de gezichten al voor me van al die omhoogevallen types. Net goed, ik vond het een prachtig verhaal.

In de link een mooi ‘Concerto a quattro’ gecomponeerd door Galuppi. Beetje Vivaldi, beetje Mozart, beet je Bach, effe schudden: Galuppi!
Mooi strak gespeeld trouwens.

Vandaag, zaterdag 11 oktober komt alweer aflevering 10 van Vocalies op de website. Zie de kolom hiernaast. Ik beschouw het als een soort jubileum-uitzending. Het is tenslotte de tiende en toen ik aan dit project begon, had ik niet het flauwste benul van waar ik aan begon, laat staan of en hoe lang ik het vol zou houden.

Maar ik vind het leuk!!!!!
En ik ga ermee door!!!!

Vocalies 10 is lang geworden, erg lang, ruim twee-en-een-half uur (ik wens u veel sterkte). Ik had er een hele discussie over met mijn echtgenoot, in deze kolommen wel eens plagerig ‘de hoofdredactie’ genoemd. Hij vond terecht dat ik mijn format aan het voorbijschieten was. De verleiding is namelijk steeds zo groot, weet u… er is zoveel prachtigs en als je vier delen in een mooi stuk hebt en je hoeft je niet, zoals op radio aan de onartistieke tijds-eenheid van 58 minuten en 23 seconden te houden (ik zweer u dat het me ooit gelukt is, met één oog op de klok en het andere op de technicus de tijd precies, maar dan ook precies vol te lullen…) dan draai je ze toch alle vier?!

Ja, maar, bezwoer de hoofdredacteur, dan ben je toch gauw door je voorraad heen. Ha! en toen had ik hem te pakken! Er is namelijk zoveel dat u en ik in een heel leven niet aan de grenzen zouden raken van wat er is, al zouden we iedere dag om en nabij een uur klassieke muziek samenstellen.
Maar goed, hij had natuurlijk wel gelijk, de hoofdredacteur die ook mijn lief is. Dus vanaf aflevering 11 gaan we weer terug in tijdsduur. Die ligt al klaar en wordt iets langer dan een uur en ook leuk.

Ik zou graag weten wat u ervan vindt. Behalve wat technische feedback (dat ik af en toe eens een naam verkeerd uitspreek, of dat het geluid van mijn spreekstem wat doffig is (ik moet nou eenmaal met beperkte middelen mijn opnamen maken)) hoor ik verder… niets. Ja, van lieve partijdige vrienden en vriendinnen die het allemaal ‘hartstikke leuk, joh’ vinden, maar die het al ‘hartstikke leuk joh’ vinden als ik maar een toonladder zing.

Wees niet bang hoor, ik ga ermee door, want ik vind het leuk en ik maak de afleveringen in de eerste plaats voor mijzelf. En ik kan u verzekeren: het heeft een welhaast therapeutische werking: ik mag draaien van ik mooi vind en zeggen wat ik wil. Nou, wie kan dat nog ongestraft doen tegenwoordig op radio en tv? Natuurlijk houd je je aan de fatsoensnormen; dat is voor mij zo vanzelfsprekend, dat ik me er niet door beperkt voel. Iets waar dj’s op radio en in stadions wel eens last van hebben. En ik heb geleerd dat je veel, heel veel kunt zeggen als je het met humor en zelfspot doet en met respect voor eenieders gezonde mening.

Dat betekent dus: tot de volgende aflevering op internet-radio (zoals ik het maar even gemakshalve noem) en tot het volgende stukkie. En: u weet me hopelijk te vinden voor commentaar!
Uw Vocalies

Vrijdagmiddag half vijf, Jezus, ik moet nog een stukkie schrijven voor morgen! De hele week over lopen broeien, maar niks concreets. Steeds weer eraf gehaald voor op dat moment belangrijker zaken. Te druk, ofwel met echte concrete zaken, ofwel in mijn hoofd.
Onderwerpen? Oh, genoeg! Op het moment dat ik dit typ is net een bijeenkomst afgelopen met ‘mede-cultuuristen’ (zo noem ik ze maar even omdat ze uit allerlei disciplines komen) over onze gezamenlijke nieuwe liefde: de voorstelling ‘Carmen volgens Carmen’. Als alles goed gaat starten we in januari 2009 (da’s al best vlug hoor!) met repeteren en zijn we tegen de zomer van 2009 klaar voor try outs en na de zomer gaan we draaien. Geloof maar dat ik u daarmee lastig ga vallen, hier op Vocalies.

Nog een onderwerp: ik zag van de week in de plaatselijke krant de zoveelste advertentie voor het gratis bijwonen van een cantate van Bach. Ze (‘ze’ is de Capella Jheronimus Bosch onder leiding van Jeroen Felix) doen dat in het Jheronimus Bosch Art Centre (sorry hoor, ik verzin zulke vehikels van namen niet zelf, ze staan in de krant God betert; Jeroen Bosch zou zich in zijn graf omdraaien als hij ervan af wist) iedere zoveelste zaterdag van de maand (misschien wel iedere zaterdag, kijk effe op hun website: www.bach-cantate.nl).
Vandaag, zaterdag 4 oktober wordt het de cantate met de ietwat cryptische titel ‘Ich glaube lieber Herr; hilf meinem Unglauben’ BWV 109. Ze schrijven er zelf over dat de cantate de innerlijke strijd weergeeft van de menselijke ziel tussen trouw en twijfel. De cantate is gecomponeerd tijdens het eerste jaar dat Bach cantor was van de Thomaskirche in Leipzig. Thomas, was dat niet die ongelovige discipel van Jezus? Sorry ik dwaal af.

Ik vind het een geweldig initiatief. Het is dat ik buitengemeen baldadig word van het luisteren naar cantates van Bach, anders zou u me er vanmiddag om vijf uur gevonden hebben, in het Jheronimus Bosch Art Centre aan het Jeroen Boschplein (mocht u willen gaan: het is het pleintje aan het einde van de Hinthamerstraat, vanuit het station gezien rechts), volgens mij is het de ouwe Jacobskerk, opgekocht door een projectontwikkelaar met vooruitziende blik die momenteel ruziet met de buurt, omdat hij plompverloren een hek om het parkeerterreintje vóór de kerk heeft gezet.

Als ik u was ging ik luisteren, om daarna een pint te pakken in mijn favoriete kroeg(je), het Bonte Palet (niet allemaal tegelijk, want het is het kleinste café van Den Bosch, als niet van Brabant). Doe Diederik en Ivo de groeten van me en zeg vooral dat Vocalies u gestuurd heeft. En daarna weer te gaan eten bij een van de ik-weet-niet-hoeveel restaurants die Den Bosch rijk is (het mag ook mijn favoriete Chinees worden in de Karrenstraat; Kakama. Doe de groeten aan Appie Ma, die al zo’n dertig jaar restaurants runt in Den Bosch en als geen ander het vak van gastheer verstaat. Hij spreekt een charmant soort Nederlands, dat zowel een zwaar Chinees, als een zwaar Brabants accent heeft, dat kan!) . En om vervolgens een beetje rozig en teutig weer af te zakken naar uw eigen woonstee, die lang niet zo leuk kan zijn als Den Bosch, pardon ’s-Hertogenbosch.

Zo, als afsluitertje de Habanera uit Carmen en een filmpje van You Tube van Peter Ustinov waarin hij een cantate van Bach parodieert. Hij vertegenwoordigt precies, maar dan ook precies het baldadige gevoel dat ik krijg als ik naar over-serieuze cantates van Bach luister . Begrijp me goed: ik hou van Bach en ik ben ervan overtuigd dat Peter Ustinov er ook van hield!

Voor Carmen klikt u op deze clip van Jennifer Larmore. Geweldig! Haar Frans is om te janken (l’èèèmoer in plaats van l’aaaamour) maar het is prachtig en origineel opgenomen. Nadere berichten over het project Carmen volgens Carmen volgen in de loop van 2009!