Monthly Archives: July 2014

Allereerst: er staat een nieuwe podcast klaar om beluisterd te worden…. zie de grote icoon hiernaast.

Och, soms is het leven van een stukkiesschrijver (ik verzin deze term overigens niet zelf: wijlen Simon Carmiggelt heeft ‘m bedacht) moeilijk, maar soms ook krijg je zoveel op je blaadje geserveerd dat het alleen maar moeilijk is om te kiezen. Neem bijvoorbeeld De Volkskrant van 23 juli jongstleden: op één dubbele pagina maar liefst vier namen van vocale klassieke muziek-makers in de breedste zin van het woord: Bertold Brecht’s muzikale theaterstuk (wat is er mis met de term ‘opera’?) ‘Life of Galileo’ gaat op Broadway – eindelijk – dat had namelijk al in 1947 gemoeten.

Het Monteverdi Choir heeft een nieuwe CD: ze vertolken bijna griezelig perfect composities van ouwe Engelse componisten (Tallis, Byrd, Tomkins en White worden genoemd).

En verder zijn er nieuwe producties van De Münchner Symphoniker, die een wat rammelend instrumentaal programma brengen van onder meer muziek van de labiele en te jong overleden componist Hans Rott, maar ook – en dat is voor mijn weblog interessant – zijn ‘Liederenreis’ onder de titel ‘Balde ruhest du auch’. Een nieuwe naam die deze liederen zingt: Michael Volle.

Het meest intrigerend voor mij als gesjeesde sopraan is echter de naam van mezzo Julie Boulianne. De recensente schrijft dat haar stem ‘als smeltende chocolade van het ene register naar het andere glijdt’. Nou, daar wil ik meer van weten, want registerbreuken was een dingetje voor mij, zowel toen ik zelf zong als wanneer ik les gaf. Het is voor sommige stemmen heel lastig om netjes over die registerbreuken heen te zingen, dus als iemand dat smeltend als chocolade kan, dan wil ik daar meer van weten.

Julie Boulianne werd geboren in 1978 in Dolbeau-Mistassini, het Frans sprekende gedeelte van Canada.
Ze studeerde aan de Juilliard School of Music de New York en de l’École de musique Schulich de l’Université McGill (een hele mondvol….) . Daarna – en dat zal meer toegevoegd hebben – bij Renata Scotto, Roger Vignoles en William Christie. De prijzen en debuten beginnen meteen binnen te stromen en haar carrière gaat als een dolle: in 2011 al debuteert ze aan The Met.
Een paar rollen: Fragoletto in Les Brigands, Cherubino in Mozart’s Le Nozze de Figaro, Béatrice in Béatrice et Bénédict van Berlioz. Bovendien zingt ze het ene concert na het andere in top-concertzalen.

Ik zocht haar op bij YouTube en besloot een filmpje te kiezen waarop ze een opname inzingt van de aria uit Händel’s Alcina ‘Stà nell’Ircana pietrosa tana’. Heerlijk om haar echt aan het werk te zien en ook heerlijk om de toewijding te zien van de rest van het orkest. Als je een opname maakt en je lekker kunt bewegen zoals je wil, zonder hinder van publiek of kostuums, of enscenering, dan leidt dat altijd tot betere resultaten dan life op het toneel.

In deze inktzwarte dagen waarin de wereld opnieuw in brand lijkt te staan en waarin een mensenleven niet meer waard lijkt te zijn dan een minuut stilte is er altijd de troost van de klassieke muziek. Mediciijn tegen alle hufterigheid. Ik zeg niet dat uw verdriet ervan geneest, maar het helpt het wel te dragen.

Als u wat doorsurft op YouTube kunt u trouwens horen dan de stem inderdaad als een soort vloeibare, pure chocolade van het ene naar het andere register glijdt. Maar ja, bij die klanken was geen bewegend beeld…

Op een verloren moment, zo tussen twee afleveringen van een spannende Netflix-serie in, zap ik langs klassieke muziek-kanaal Mezzo en blijf er met open mond hangen… Tenor Jonas Kaufmann zingt er de finale van Werther en sterft zijn toneeldood in de armen van schoonheid en mezzo-sopraan Sylvie Koch. Mijn echtgenoot ging alleen even iets te drinken halen, maar is bij terugkomst veroordeeld tot het mee uitkijken van de volle zestien minuten die de finale duurt. En dat terwijl Werther zijn fatale kogel al heeft afgevuurd op het moment dat ik bij Mezzo aangezapt kom. We kijken naar het applaus en echtgenoot kijkt glimlachend opzij: “een nieuwe liefde?” vraagt hij plagend. Hij weet dat hij geen concurrentie heeft, dus durft de vraag met een gerust hart te stellen.

Persoonlijk vond ik Werther altijd een larmoyante draak van een opera. Ondanks dat er prachtige aria’s inzitten: ‘Va laisse coulez mes larmes’ van Charlotte en ‘Pourquoi me réveiller?’ van Werther zijn standaard-repertoire stukken geworden. Maar potdomme, ik ga mijn mening herzien. Kaufmann maakt het spannend en meeslepend en krijgt prachtig tegenspel van Sylvie Koch.

Eerst maar even over die larmoyante draak dan: Werther…. Het plot is in twee zinnen samen te vatten. De gevoelige Werther houdt van Charlotte, die uit plichtsbesef met Albert trouwt. Pas nadat Werther een poging heeft gedaan tot zelfdoding, bekent Charlotte dat ze van hem houdt, waarna Werther met een gelukkig gevoel kan sterven.

Mijn praktische, bepaald niet romantische 21ste-eeuwse natuur heeft wat moeite met het hoog-romantische gedoe van Massenet. Bij het gekerm van Werther werd ik altijd een beetje wrevelig en dacht: man: ga eerst de tuin omspitten en dan een paar uur slapen en bekijk dan de rest van de prachtige vrouwen die er in je omgeving rondlopen nog eens…. Neemt u mij niet kwalijk, ik ben soms een hork; een vergelijking met de vrouwen uit de hoog-romantiek zou erg in mijn nadeel uitvallen…

Hoe dan ook: Kaufmann heeft wat te weeg gebracht. Ik zocht hem op en vond een paar prachtige opnamen van hem. Af en toe, net als mijn andere lieveling Villazon, wat te driftig op de materie af, maar prachtig, prachtig, prachtig, dat baritonale timbre en die dosering en het is nog een lekker menneke ook…

Jonas Kaufmann werd geboren op 10 juli 1969 en inmiddels wordt hij hier en daar al de beste tenor ter wereld genoemd. Hij is het meest beroemd door zijn spinto-rollen zoals Don José in Carmen, Cavaradossi in Tosca, Maurizio in Adriana Lecouvreur en de titelrol in Don Carlos. Hij zong ook al Wagner (dattie maar voorzichtig is!). Aan The Met hebben ze hem ook al in de armen gesloten en hij is een prachtig acteur, ook daarom viel ik voor hem denk ik… en voor zijn open en charmante manier van omgaan met de enorme aandacht en waardering die hem te beurt valt.

Hij had ook al zijn stemproblemen, maar herstelde zich en lijkt zijn ‘eigen’ techniek gevonden te hebben, mede dankzij de hulp van bariton Michael Rhodes.

Ik laad toch de finale van Werther uit The Met op. Daar krijgt u de namelijk hele finale, is er Engelse ondertiteling en ‘liggen’ ze er wat makkelijker bij. Bovendien zit er ook de bizarre tegenstelling in van het door kinderkoor gezongen ‘Noel’ en Werther’s reactie daarop.

Het duurt nog zestien minuten en Werther heeft het fatale schot al gelost (en hoe, wat minder rode verf had ook gekund…). Luister hoe precies ze beiden doseren. Hij bijna dood, kan niet meer luid zingen op dit punt in zijn rol, maar hij weet door het orkest heen te prikken. Perfect Frans. En zo dicht bij elkaar die twee…. Dan kom je misschien wel dichter bij elkaar dan wanneer je seks hebt, in ieder geval overdrachtelijk gesproken.

Hoe onwaarschijnlijk deze scène ook is: iedere keer weer grijpt ze je naar de keel…. De kracht van opera.
Ga vooral surfen met Jonas Kaufmann in de zoekopdracht. Wat zult u smullen….

Allereerst: er staat weer een nieuwe podcast voor u klaar. Zie de grote icoon hierrnaast.

Vandaag in 1946 – en da’s niet eens zo heel lang geleden – ging Benjamin Britten’s opera The Rape of Lucretia in première. Dat feit is op zich niet heel bijzonder, maar een paar andere dingen wel. Een opera met een contra-alt in de hoofdrol is bijzonder en het feit dat Kathleen Ferrier er de hoofdrol in speelde – de opera is zelfs speciaal voor haar geschreven – is ook bijzonder.

Ik had altijd in mijn hoofd een aura van deugdzaamheid rond Ferrier hangen. Niet noodzakelijk een kwaliteit, een aura van deugdzaamheid, tenminste, not in my book… Maar het valt dus waarschijnlijk mee, toch een vrouw van vlees en bloed…
De opera ging in première in Glyndebourne ter gelegenheid van een van de meest prestigieuze festivals in de operawereld – nu nog steeds.

Het was geen eclatant succes, in de VS gingen er maar 23 uitvoeringen van (niet met Ferrier in de hoofdrol, maar met Kitty Carlisle)
Sinds 1996 duikt de twee-akter af en toe weer op: in St. Louis, geregisseerd door Britten-expert Colin Graham en in 2009 in Philadelphia.

Het plot:
In Rome plegen de vrouwen van de soldaten nogal eens overspel: een paar soldaten zijn onverwachts terug naar huis gereden en hebben hen daar betrapt. Alleen Lucretia schijnt haar man trouw te zijn geweest. Tarquinius wordt getart zelf eens te kijken hoe trouw Lucretia aan haar echtgenoot is. Hij doet dat door haar eerst wakker te kussen en vervolgens seks met haar te hebben. Hij is ervan overtuigd dat dat met beider instemming gebeurt. Hij verdwijnt vervolgens vóór het aanbreken van de dag weer.

Lucretia is wanhopig, stuurt een bericht naar haar echtgenoot, die zich naar huis spoedt en haar vergeeft, maar ze voelt zich zodanig bezoedeld dat ze zichzelf dood steekt.

De omstanders blijven verbijsterd achter. De opera eindigt met een gebed.

Van de oorspronkelijke opname staat een versie op YouTube, maar die is opname-technisch niet om aan te horen. Er is geen beeld bij en ik hield het niet vol ernaar te luisteren met alleen die gedateerde foto van een scene uit de opera.

Ik vond wel een buitengewoon intrigerende versie met Sarah Connolly als Lucretia. Met geweldig tegenspel van haar echtgenoot. Dit vergt heel veel van het acteertalent van zangers.

Ik begrijp dat ik nogal wat van u vraag, maar luister en kijk en u zult merken dat uw moeite loont. Van deze produktie staan meer stukken op YouTube.

Ik heb u al eens beloofd hier terug te zullen komen op de prachtige concertavonden die ik in mijn hoedanigheid als reisleidster van Muziekreizen mag meemaken. Kunt u lekker een beetje mee- en nagenieten.

In Bad Kissingen waren we de eerste avond bij een liedrecital, getiteld ‚Hinter den Liniën‘ van sopraan Anna Prohaska. Hetzelfde programma is al op CD uitgebracht, onder dezelfde titel en ze staat er ook mee in Salzburg…

Er waren voor mij een paar bijzonderheden aan deze avond. Ik ben niet zo’n fan van sopranen-zang. Ik ben er zelf een en een hele avond naar een helle sopraan luisteren is voor mijn oren een beetje overkill… had ik geen last van bij Anna…
De hele avond oorlogsliederen (de titel vertaald: Achter de linies) is ook niet mijn ding – dacht ik … Had ik geen last van bij Anna…

Ik zag zowel heel oud als heel hedendaags repertoire op het programma staan. Lang niet alle zangeressen kunnen repertoire uit alle tijdvakken van de muziekgeschiedenis zingen en schudde mijn hoofd; als dat maar goed ging…. Had ik dus ook al geen last van bij Anna

Ze had vanaf noot één de zaal in haar macht. Ze zong het hele programma uit het hoofd, ik heb haar op geen tekstmisser kunnen betrappen. Alle talen kwamen accentloos en soepel uit het keeltje, woord voor woord te verstaan. Ze schakelde nog vóór de pianist uit naar het volgende nummer. Wat een actrice. Je zag het volgende lied gewoon in de ogen verschijnen én alle emoties die daarbij hoorden.

Let op: dat wordt (of is eigenlijk al) een hele grote. Daarom hieronder nog even haar levensloop

Anna Prohaska werd in 1983 in Neu-Ulm geboren. Ze is de dochter van een Oostenrijkse operaregisseur en een Iers-Engelse zangeres. Haar overgrootvader was de componist Carl Prohaska, haar grootvader dirigent Felix Prohaska. Je zou kunnen zeggen dat ze in het vak geboren is.

In Berlijn kreeg ze privé-les van Eberhard Kloke en ging later naar de Hogeschool für Musik in Berlijn en debuteerde er in 2002 aan de Komische Oper in Britten’s The taming oft he Screw In seizoen 2006/2007 had ze haar eerste engagement aan de Staatsoper Unter den Linden. Stel je voor: op je 19de je eerste grote operarol: dat is heel, heel vroeg!

In 2009 stond ze al bij de Salzburger Festspiele op het toneel met de Berliner Philharmoniker en ik 2012 kreeg ze daar de kans van een life time, waar je als zangeres eigenlijk in een stukje van je hart altijd op wacht: ze mocht invallen voor een zieke collega en kon meteen in Exultate Jubilate van Mozart laten horen wat ze kon.

Ze heeft met grote regisseuren gewerkt en met grote dirigenten: Mariss Jansons, Claudio Abbado, Daniel Barenboim, Pierre Boulez, Simon Rattle, René Jacobs…
Als ze thuis is woont Anna Prohaska tegenwoordig in Berlijn en ik las ergens dat ze graag danst op duistere popmuziek, gelukkig blijft ze een beetje in deze wereld op die manier…

Het filmpje is gemaakt tijdens de opname voor de CD. Ze vertelt zelf hoe het zit… Het lijkt een meissie, tot ze haar mond open doet om te zingen. Ik heb er niks meer aan toe te voegen, alleen dat u moet gaan kijken en luisteren naar haar, als u er de kans voor hebt.