Eerst even: er staat ook weer een nieuwe podcast op de website. Zie de grote icoon hiernaast.
Het was stillekes hier de laatste paar weken, ik geef het toe. Niet zo’n inspiratie, (voor het eerst in ruim acht jaar is dat misschien niet eens zo heel erg….) een heleboel andere dingen te doen… Wel degelijk ook bezig met klassieke muziek hoor, maakt u zich niet ongerust! Maar tsja, het kwam er niet van.
Tot ik een dikke week geleden met een oud-collega en met echtgenoot zeer genoeglijk zat te tafelen en de naam Nicolai Gedda viel…
Nicolai Gedda, zei de oud-collega, is die niet onlangs overleden?
Mijn hap carpaccio viel met een bons op de bodem van mijn maag…. Overleden? Mijn favoriete tenor? Zonder dat ik het wist? Die man had toch het eeuwig leven?
IPhone’s kwamen op tafel (het lukt ons nog vrij aardig – als we uít-eten – om ze weg te houden van de tafel…) en al gauw kwam de bevestiging: op 8 januari 2017 op 91-jarige leeftijd overleden in Zwitserland. Ik moest mezelf even bij mijn lurven pakken om de prachtige avond niet te laten bederven door een bericht dat al drie maanden oud was. Terugrekenend bedachten echtgenoot en ik dat we op 8 januari op een van de Kaapverdische eilanden op het strand gelegen hadden en er even geen media-van-welk-soort-dan-ook bij ons binnen was gekomen.
Tsjonge, Nicolai Gedda, een van de beste, zo niet dé beste tenor van de vorige eeuw, een carrière van meer dan vijftig jaar. En de pest is: iedereen heeft er natuurlijk al over geschreven, daar kan ik met mijn bescheiden oplage van Vocalies niet heel veel meer aan toevoegen. En dat gaat dood, met niet meer dan een berichtje in de marges van het grote wereldnieuws. Hetgeen niet heel verwonderlijk is: hij heeft dan wel meer dan 50 jaar gezongen, maar tussen het einde van zijn carrière en zijn dood heeft veel tijd gezeten (zangers worden meestal oud, dat u dat maar even weet) en dan zing je geen hoge D’s meer en leeft in stilte ergens in Zwitserland en gaat daar ook in stilte dood…
Dus ik ga u geen necrologie meer geven, ik ga volstaan met een al ooit eerder beschreven anekdote van mijn ontmoeting met Nicolai Gedda, want ja, ik heb hem ontmoet, met hem gelachen en les van hem gehad. En hij zong ook toen nog moeiteloos een hoge D. Het was in 1991 (da’s al zo lang geleden dat ikzelf niet eens meer zeker weet of het juiste jaartal is). Ik had mijn conservatorium-opleiding achter de rug en probeerde een bescheiden carrière op te starten. Ik deed daartoe mee aan een Masterclass operette zingen in Bad Ems, Duitsland.
Gedda was een van de docenten. Vooral de tenoren waren op zijn naam afgekomen en tenoren is, hoe zal ik het netjes formuleren… vooral als ze in opleiding zijn… een apart slag volk. Niks menselijks is hen vreemd za’k maar zeggen: eentje verscheen iedere ochtend met een tas vol drankjes en spraytjes en een handdoek om zijn nek aan de start van de lessen en hij kon alleen zingen als hij uitvoerig had ‘warmgedraaid’ en hij ervan overtuigd was dat het nergens tochtte (moet je eens op een gemiddeld opera-toneel gaan staan, dan weet je wat tochten is!).
Gedda zag de charade aan en gooide een counter-fit in de strijd: hij gaf de tenor in kwestie alleen les als hij zijn tas met rommel buiten liet staan en de handdoek op de stoel liet liggen en liefst als eerste op de dag. Ik heb nooit meer iets van de tenor in kwestie gehoord trouwens…
Toen ik aan de beurt was, zette ik Gedda een Verdi-lied voor, ik wilde daar meer van weten (want graag meer Verdi gaan zingen) en hoewel het eigenlijk een masterclass operette was, leek de maestro aangenaam verrast. Hij kende het lied niet en verontschuldigde zich (ja echt!). Hij bladerde door de muziek en herkende het als een voorstudie voor een opera-aria. Hij maakte een paar aantekeningen, hummelde wat in zichzelf en knikte: ja, hier konden we wel wat mee, leuk! Hij vroeg me vervolgens in welke taal ik les wilde hebben: een en ander speelde zich in Duitsland af, maar ik kwam uit Nederland en als ik Engels bevorzügte, of Frans, dan kon dat ook…
Ik slikte… en werd heel, héél nederig…
Lass uns Deutsch reden, zei ik een beetje beverig, en gaf de pianist een teken dat we konden beginnen.
De les was een van de hoogtepunten uit mijn – overigens bescheiden gebleven – carrière als sopraan en ik ben er Nicolai Gedda tot de dag van vandaag dankbaar voor. Soms heb je van die momenten waarvan je beseft, áls je ze beleeft, dát je ze beleeft en dat het een toppertje is en je hele leven bij je zal blijven. Volgens mij kwamen we er beiden gelouterd uit…
Oh ja, het ging overigens om ‘Deh, pietoso, oh Addolorata’ van Giuseppe Verdi.
In het filmpje de mooiste tenor-aria aller tijden ‘E lucevan le stelle’ uit Puccini’s ‘Tosca’. Toegegeven het is een beetje slecht beeld, maar wat zingt de man geweldig! Eat your heart out, Kaufmannen, Villazons en Grigolo’s…
Surf vooral op YouTube, er is heel veel, waaronder ook de hoge D’s waar ik over had.