Er staat weer een nieuwe podcast op! Zie de grote icoon hiernaast.
Pjotr Iljitsch Tschaikovski’s ‘Yevgeni Onegin’, dan, zoals beloofd, een verslagje van de voorstelling in de Opera Bastille op 28 mei jl.
De Fransen noemen de opera Eugène Oneguine. Vond ik nogal aanstellerig, maar zij hebben de opera weer naar de Bastille gehaald en met Anna Netrebko in de hoofdrol, dus foei, Vocalies, de Fransen aanstellerig noemen…
Het was een voorstelling die ik mijn leven lang niet zal vergeten. Ik ben meer een Verdi-mens, van het Italiaans kan ik tenminste nog een flard verstaan hier en daar, Russisch beheers ik niet, verder dan ‘da’, ‘njet’ en ‘pravda’ (waarheid) gaat mijn kennis niet; gelukkig werd de opera in het Frans en Engels boventiteld. Onegin laat zich moeilijker waarderen, je moet er meer voor doen, niet alleen de taalbarrière nemen, ook een andere mentaliteit, een andere levensvisie proberen te doorgronden.
Ik had er in het eerste half uur moeite mee, en mijn gasten ook, ik moest moeite doen wakker te blijven en zag links en rechts van mij koppies knikkebollen; ik was niet alleen in mijn gevecht tegen de slaap.
Maar toen kwam de briefaria: Tatyana schrijft haar gevoelens over en naar Onegin in een lange, lange liefdesbrief en komt eigenlijk in de nacht dat ze de brief schrijft tot volwassenheid. De puberteit gecomprimeerd in één nacht za’k maar zeggen. Ze onderzoekt haar gevoelens en die gevoelens evolueren van kinderlijke, puberale flarden naar een stroom van volwassen liefde. De zaal werd almaar stiller tijdens de lange aria; het kan niet anders of veel, heel veel mensen herkende iets uit hun eigen jeugd in deze aria. De zaal was wakker en alert en de opera vloeide samen met de tijd. Weg was mijn slaperigheid én die van de mensen om mij heen.
Na de aria ontlaadde de emotie in de zaal zich. Ik ben eigenlijk niet zo van applaus tussendoor, het slaat vaak de sfeer van een opera kapot, maar hier moest het gewoon, het kon niet anders. Netrebko, die liggend de aria had beëindigd, liet de golf van emotie over zich heen komen. Ze heeft de rol vaker gezongen (hij past haar als een handschoen) en het was maar goed dat ze lag. Ieder ander standje zou moeilijk vol te houden zijn geweest; het duurde minuten vóórdat de dirigent de stok weer boven de rand van de orkestbak omhoog stak, het sein voor voorzetting.
En zo’n vrouw laat Onegin lopen, te zeer in zijn eigen hufterigheid gezonken om in te zien dat het geluk hem toelacht: één ware vriend hebben en een echtgenote die een complete, intelligente, warmvoelende vrouw is; het is hem teveel. Zijn verveeldheid en emotionele neergang is te ver gevorderd om in te zien dat het geluk zó dichtbij is. Hij wijst de liefde van leven af als een kinderlijke opwelling en schiet zijn vriend neer in een zinloos duel dat voorkomen had kunnen worden als hij ook maar één seconde afstand had kunnen nemen van zijn egoïstische zelf.
Bij de laatste wanhoopskreet van Onegin aan het einde, schoten mij andermaal de tranen naar de ogen. En weer een enorme ontlading, het applaus duurde meer dan 10 minuten. Onder de indruk schuifelden wij naar buiten, het bloedhete Parijs in, op weg naar ons laatste diner met genoeg gespreksstof voor een hele avond.
In het filmpje een deel uit de briefaria, Anna Netrebko in The Met in 2013.