Twee prachtige producties in Stockholm

Komend weekend mag ik weer eens op stap: vier dagen ben ik met een groep van Musico in Stockholm. Toen ik er twee jaar geleden was om ongeveer dezelfde tijd was het er 15 graden. We waren veel buiten, heerlijk weer, maar de jas moest aanblijven. Dat zal nu wel anders zijn…

Twee prachtige voorstellingen staan ons te wachten, in twee al even mooie theatertjes: het Theater Confidencen en het Drottningholm Slot-theater behoren tot de oudste-nog-als-theater-in-gebruik-zijnd in Europa, wat zeg ik, ter wereld!

Ik denk overigens niet dat ze in de vroege 18de eeuw al aan airco deden, dus ik hou er rekening mee dat een waaiertje geen overbodige luxe zal zijn, de hitte is nog niet uit de lucht en in Scandinavië is het al net zo warm als hier bij ons.

We beginnen met Orfeo, van Christoph Willibald von Gluck. U kent vast wel het verhaal: Orfeo verliest zijn grote liefde Euridice aan een slangenbeet en besluit haar in de onderwereld achterna te reizen en te proberen de goden te vermurwen haar terug te geven. Dat lukt hem in de oude verhalen niet en ook niet bij álle componisten, maar bij Gluck wèl. Hij weet met zijn gezang Amor zo te raken dat die een tweede keer toegeeft en het stel gaat een ‘en-ze-leefden-nog-lang-en-gelukkig’ tegemoet. In Wiesbaden hadden we in 2016 een hele bijzondere enscenering waarin Orfeo – geholpen door Amor – zelfmoord pleegt; ook een manier om bij zijn geliefde in de onderwereld te komen. Die enscenering leverde destijds felle discussies en een bijzonder gesprek op tussen mij en mijn gasten; ik denk dat de enscenering van zaterdag een meer traditionele zal zijn. Niettemin is kwaliteit verzekerd in de handen van dirigent Arnold Östman, specialist voor dit repertoire…
Lollig detail over Theater Confidencen? De naam komt van een speciaal geprepareerde tafel: de tafel werd in de kelder van de grote zaal gedekt, en via een ingenieus systeem omhoog gehesen. Op die manier hadden de gasten geen bedienden rond zich, die hun roddel en vertrouwelijke (confidentiële, vat u ‘m?) praat af konden luisteren. Een vondst voor die tijd. Met social media zou je er in deze tijd niet meer mee weg komen… Wat zullen die bedienden gebaald hebben…

In Drottningholm gaan we naar ‘Pygmalion’, een korte ballet-opera van Jean Philippe Rameau. Van choreografie voorzien door een Japanner: Saburo Teshigawara. Ik ben heel benieuwd, dat zou wel eens een prachtige voorstelling kunnen worden. Als het goed gedaan wordt is er niks zo mooi als de combinatie van hedendaagse choreografie en oude muziek. Op de een of andere wonderlijke manier is dat een gouden combinatie.
En u kent het verhaal van Pygmalion? De beeldhouwer Pygmalion maakt een beeld dat zo mooi is dat hij er verliefd op wordt. Na enige verwikkelingen krijgt Pygmalion zijn zin: het beeld wordt tot leven gewekt. Als het u helpt: de musical ‘My fair lady’ is losjes op dit gegeven gebaseerd.
Ik laad voor u de mooiste ‘Che faro’ aller tijden op, zowel qua beeld, als qua geluid. Dame Janet Baker zingt fantastisch hier en de beelden zijn van een tederheid die tijdloos is en blijft ontroeren.

Een koel festival?

Laten we tijdens deze gloeiend hete zomerdagen eens een koeler onderwerp aansnijden: een festival in november. De grijze maand november, de maand dat de zomer lang geleden is en de lente nog ver weg. De maand die niet doorsneden wordt door feesten. De mistige maand, waarin je ’s morgens de kleine mistdruppeltjes in je wimpers hebt hangen als je van je fiets afstapt en je baalt dat je handschoenen nog in het gangkastje liggen… Gaat het al beter met de hittegolven die over u heenslaan dezer dagen of moet ik nog even doorgaan?

November is niet mijn maand, ik zoek die maand altijd bezigheden die mij afleiden van de almaar korter wordende dagen en almaar toenemende kou… Oktober biedt nog alternatieven, die enkele warme dag en de herfstkleuren. En december biedt kerst (niet dat ik dol ben op kerst, maar dan is er afleiding) en in januari ben ik jarig en mag ik meestal een weekje naar de zon en eind januari mag het fietslicht ’s morgens en ’s avonds weer uit. Maar november…. Bleeeehhhhh!

Vandaar dat ik u even het Brabantse festival ‘Novembermusic 2018’ aanbeveel. Aangezien het thema dit jaar veel vocale beloften inhoudt is het natuurlijk extra leuk! Van 2 tot en met 11 november in Den Bosch. Veel fijne Jazz, veel hedendaags vocaal werk en een paar mooie ouwetjes-in-nieuwe-jasjes. Echt zo’n week om je onder te dompelen in onze Brabantse hoofdstad met lekker eten, een goed hotel, een leuke kroeg en veel, heel veel muziek!

En als-ie om is, is het alweer 12 november….

Thijl

In een Volkskrant vol met ellende en somberte ontwaar ik op zondagmiddag aan de keukentafel toch nog een (vocaal) klassiek bericht dat de moeite waard is aan u dóór te vertellen. Niet dat de thematiek van de opera in kwestie (ik doel op ‘Thijl’, de opera van Jan van Gilse) er nou een is om blij van te worden, integendeel…, maar het feit dat de opera eens uitgevoerd wordt, is iets om blij van te worden.

Munne hemel wat een ellende in de wereld. Ik verkeer niet in de vrolijkste periode van mijn leven, maar het gaat altijd nog veel beter dan wat de krant presenteert: Trump-ellende, verdwenen jongens in Mexico die nooit meer terug komen, vaccinatie-ellende, middelbare-school-diploma-ellende en nog veel meer (volgorde trouwens volstrekt willekeurig). De neiging (die ik altijd krijg als het mij minder goed gaat) tot mij terugtrekken op een eiland met mijn favoriete muziek komt weer levensgroot naar boven.

Manlief heeft even alle kranten terzijde geschoven en zit iets vergelijkbaars te doen als ik op mijn eiland zou doen: hij zit filmmuziek te verzamelen en te beluisteren en verrast mij met deunen (uitstekend gecomponeerd trouwens!) van Star Wars, The Thunderbirds (ja echt, weet u nog?, dat was me een partij slecht vroeger, maar de muziek deugde!) A Space Odyssey, Harry Potter (u weet wel met dat pingeltje aan het begin…) en ik knap ervan op.

Ik scheur de pagina met de informatie over ‘Thijl’ uit de krant, fl… de rest bij het oud papier en zet mij aan dit stukje.

Tisnogalwat, wat ze daar gedaan hebben in Utrecht, maar als iemand het voor elkaar kan krijgen zijn zij het. Een paar jaar geleden deden ze even zo vrolijk Wagner in een rijnaak, dus ze weten van aanpakken.
Op de website van Thijl vindt u de speeldata. Ik grinnik bij het zien van de openingspagina: de kop van titelrol-zanger Anthony Heidweiller is een heerlijke slechte. Hij is een oud-studiegenoot en de perfecte persoon voor deze rol denk ik…

Ik zoek op YouTube en vind daar ook van alles over ‘Thijl’. Ik laad een van de filmpjes voor u op: ‘Slaet op den Trommele’. Heidweiller maakt één gebaar terwijl hij op het toneel springt en ik zie hem zo weer voor me in onze lessen ‘Declamatie’ op het Utrechts Conservatorium, ergens tussen 1985 en 1990. Grappig hoe iemands lichaamstaal bij hem/haar blijft al die jaren…
Geen gemakkelijk repertoire trouwens; het doet oude-muziek-achtig aan, maar is complex qua toonsoorten… en het moet goed luid hier en daar, iets waar Heidweiller in ieder geval in dít filmpje geen moeite mee heeft: hij dendert moeiteloos dwars door koor, orkest en tromgeroffel heen… heerlijk!

Hoe dan ook: een mooie bestemming voor een zomeruitje, Thijl…

Website Thijl:

Thijl 2018