Het was een heerlijke dag vorige week vrijdag, zonnig weer, goed gezelschap, lekker eten en mooie zangers… Ik heb het over de Lied-duo-finale van het Internationaal Vocalisten Concours, het IVC. Een paar dingen die opvielen: het niveau stijgt: de jongens en meisjes (want mannen en vrouwen kun je het nog nauwelijks noemen, zo jong….) die nu in dit soort concoursen staan te zingen zijn veel verder dan ik was toen ik in 1990 van het conservatorium kwam. Hulde. We mopperen nogal eens over het niveau van onze opleidingen, maar nu is lof op zijn plaats: ze waren allemaal ‘gewoon goed’.
Maar ja, in een concours ben je op zoek naar meer dan goed, je wilt iets bijzonders, iets wat eruit springt, iets waarvan je tranen in de ogen krijgt of kippenvel…
Dat kippenvel-moment kwam echter niet van de concours-deelnemers, hoe goed ook. Het kwam van de zangeres die de masterclass gaf en dit jaar voorzitter van de jury was: Dame Kiri te Kanawa. Aan het einde van de masterclass – die op zich best aardig was, maar waar ik graag wat meer interpretatie en wat minder techniek had gehoord en gezien – kwam de laatste vraag uit het publiek “Will you sing for us?”
Tricky question, dacht ik. Ik zat zo ongeveer het dichtste bij haar van alle mensen in de zaal en zag haar denken “oeps” (of een Engelse of Maori-variant daarvan). Maar ze nam de handschoen op; subtiel ging het lijf in de zangstand zonder dat dat voor mensen die verder weg zaten dan ik te merken was en ze verraste ons met een Maori-volksliedje. Vraag me niet naar de titel, of waar het over ging: ik ben het Maori niet machtig…. Het liedje had het gewenste effect: de zaal werd doodstil en de sopraan vulde de ruimte tot in de laatste uithoek, zonder daar zichtbaar moeite voor te hoeven doen. En de stem nam ons allemaal mee en ik zag dat het goed was….
Daarom heel kort nog even over Dame Kiri: ze werd geboren als Claire Mary Teresa Rawstron geboren te Gisborne op het Noordereiland van Nieuw-Zeeland. Ze heeft zowel Maori als Europees bloed. In haar tienerjaren was ze een popster, en was ze een populair entertainer in clubs in Nieuw-Zeeland. Ze leerde opera zingen van Dame Sister Mary Leo, een bekende Nieuw-Zeelandse opera-coach.
In 1966 begon ze, zonder auditie, aan het London Opera Centre, en studeerde onder begeleiding van James Robertson. Ze kreeg een drie-jarig contract aan het Royal Opera House Covent Garden. In 1971 waagde ze de stap naar de Verenigde Staten. In 1974 kwam het gouden moment: ze nam de rol van Desdemona (Otello, Verdi) over van (zieke) Teresa Stratas.
Bekend is ze geworden door het zingen op de bruiloft van prins Charles en lady Diana in 1981 en van de rol als Donna Elvira in Joseph Loseys film Don Giovanni uit 1979.
Ze trad in 2010 terug uit de operawereld, maar geeft nog wel concerten. En op vrijdag 12 september stond ze hier in Den Bosch, wars van streken en spatjes en was genadig voor de leerlingen die ze even les gaf en voor ons, het publiek. En ze zong!
Er is op YouTube van alles te beluisteren, een leuk interview in The Royal Opera, waarbij haar hondjes net zo leuk over het podium dartelen als ze dat hier in Den Bosch deden, verschillende masterclasses – zodat u er nog wat van op kunt steken ook -, maar ik koos het wonderschone lied ‘Allerseelen’ van Richard Strauss, gewoon omdat ik het mooi vind, omdat het ook om een Lied-duo gaat en om die prachtige handen van de pianist: dirigent Georg Solti. Het is misschien niet het beste Duits, maar ze raakt je midden in het hart en daar gaat het om, ook bij het zingen op concoursen.