Leonie Rysanek

14 november 2009. Vandaag in 1926 werd Leonie Rysanek geboren. Wie is zij, zult u zich afvragen. Nou, een van de beste sopranen van haar tijd. Ze is niet zo bekend, Leonie, ook ik had nog niet van haar gehoord, maar toen ik tijdens mijn werk de keuze had tussen een opname van Rysanek en van Callas, glimlachte mijn toenmalige baas fijntjes en schoof de Callas-CD terzijde.
‘Nooit van gehoord zeker hè?’ zei hij ‘Rysanek (ik weet nog dat hij haar naam correct uitsprak: Ruuzanek, in plaats van Riezanek). Ik moest ontkennend het hoofd schudden. Hij grijnsde en raadde me aan maar eens goed naar haar te luisteren: ik wou toch zo graag een lyrico spinto zijn of worden: nou van Rysanek viel dan veel te leren.

Tijdens de zanglesjes van afgelopen zomer hadden we het al eens over stemtypen en de voor en tegens ervan. Rysanek bewoog zich ergens tussen het stemvak van de lyrico spinto en de dramatische sopraan. Dat stelde haar in staat het bij de knoert-hoge tonen van Richard Strauss op de been te blijven en gaf haar de kracht duivelse rollen als Lady Macbeth en Sieglinde zonder aantoonbare moeite uit te zingen en morgenavond weer fris op het podium te staan… avond aan avond, in The Met, in Wenen, en in iedere grote Europese stad met een flink operahuis.
Voor rollen als Lady Macbeth (een rol die mij net als Carmen enorm fascineert, maar die ik nooit zal zingen) moet je lelijk durven zijn en durven zingen en je duistere kanten aanspreken. Veel interessanter dan de wat dociele, ‘hangerige’ slachtoffer-rollen in veel opera’s (met de rug van het handje tegen het voorhoofd en vooral gekweld en moeilijk kijken). Nee dan Lady Macbeth: die ziet het bloed van haar slachtoffers aan haar handen, probeert het eraf te wassen en denkt dat het niet lukt en wordt tenslotte knettergek (verdiend overigens, want ze drijft haar omgeving tot bloederige ellende in haar zucht naar macht). Geweldig om te proberen of je dat ook kunt zonder je motor (je zangtechniek) te oversturen…

Dus: hulde aan Leonie Rysanek, die in 1998 overleed aan kanker, die in haar slottijd aan The Met al geconstateerd was. Ze was daarom slechts korte tijd ‘leidster’ van het Weens Festival, een erebaan die ze kort na haar ‘pensionering’ kreeg en die ze met verve vervulde. Gewoon doorgaan hè, die sopranen, gewoon tot het gaatje, omdat je simpelweg vindt dat dat moet; geen flauwekul, zingen!

Ik wilde nog een uitgebreidere biografie opnemen, maar realiseer me dat het bovenstaande genoeg is, daarom hieronder het linkje naar You tube, waarin de dames Callas en Rysanek beiden een aria uit Macbeth zingen. U mag zelf oordelen: wie wint? Als er al sprake is van winnen natuurlijk. Neem in uw overwegingen mee: de opname-data en het verschil in timbre. Callas zingt op haar kapitaal, Rysanek op de rente ervan. Voorop staat dat u ervan mag genieten!

Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *