Vandaag in 1834 werd in Paderno Amilcare Ponchielli geboren (sommige bronnen vermelden 31 augustus als zijn geboortedag). Hij is die man die de bekende Urendans schreef, weet u wel? Ach, weet u niet? Jawel? weet u wel, als u ?m hoort zegt u ?Oh, ja!? U weet alleen niet dat die Urendans van zijn hand is. Die Urendans komt uit zijn bekendste opera ?La Gioconda? (oftewel De Vreugdevolle, ook wel de andere naam voor de Mona Lisa van Leonardo da Vinci. Zo zie je maar weer: er is overal samenhang in).
Behalve componist was hij ook muziekpedagoog. Hij moet een uitzonderlijk talent geweest zijn, want al op negenjarige leeftijd werd hij toegelaten voor studie aan het Conservatorio Giuseppe Verdi in Milaan. Hij studeerde er in 1854 af (twintig jaar jong, godbetert?.). Aansluitend werd hij organist aan de St. Hilarius-kerk in Cremona en werkte hij aan het Teatro della Concordia.
Zijn eerste twee opera’s (‘Bertrando di Bormio’ en ‘La Savoiarda’) hadden niet zoveel succes (eerlijk gezegd had ik er ook nog nooit van gehoord, ik kende hem alleen van ‘La Gioconda’), dus zijn financiën gingen rap achteruit, reden waarom hij in Piacenza ging solliciteren. Dat lukte: in 1861 werd hij dirigent van de ‘Banda della Guardia Nazionale’ in Piacenza (een harmonie-orkest). Hij moest daar maandelijks twee composities voor het harmonieorkest schrijven. Resultaat toen hij wegging in 1874: meer dan 150 partituren voor harmonieorkest! Doet-er-uw-voordeel-mee dames en heren blazers die af en toe deze annalen lezen.
Na 1874 was hij domkapelmeester in Bergamo. Hij trouwde met Teresa Brambilla, zangeres van de rol van Lucia in de uitvoering van zijn opera ‘I Promessi Sposi’ (de verloofden). In 1880 werd hij professor voor compositie aan het conservatorium van Milaan. Giacomo Puccini en Pietro Mascagni waren twee bekende studenten.
Had ‘I Promessi sposi’ in Milaan al veel succes, ‘La Gioconda’ werd een kaskraker en daar heb je dan de Urendans: het is de balletscene uit de vierde akte. Ponchielli schreef in totaal tien opera’s.
Heel kort het plot van de beste en meest bekende opera ‘La Gioconda’.
Het is nogal een drakerig verhaal, maar er zitten prachtige aria’s in en het speelt in Venetië en dat maakt een opera altijd leuker… Titelrol is zangeres La Gioconda. De spion Barnaba heeft gevoelens voor haar, maar ze wijst hem af. Daar is-ie nogal pissig over en hij laat La Gioconda’s moeder (die trouwens een prachtige mezzo-aria te zingen heeft: ‘Voce di Donna’) tot heks verklaren. De moeder wordt op een haar na gelyncht; een jonge zeeman weet het te verhinderen en Laura, echtgenote van een van de leden van de Venetiaanse Inquisitie plaatst haar onder haar persoonlijke bescherming. De aanstichter van de ellende merkt op dat diezelfde Laura amoureuze gevoelens heeft voor de zeeman; die blijkt niet zomaar een zeeman te zijn maar een edelman, Enzo. Nou wordt het moeilijk, want La Gioconda wordt ook verliefd op Enzo. De spion verraadt Enzo aan de Inquisitie. La Gioconda gaat op zoek naar Laura, met de intentie haar uit de weg te ruimen, maar als ze ziet dat Laura een rozenkrans draagt die ze van haar moeder heeft gekregen als dank voor haar bescherming besluit ze haar niet te doden.
Na een boel verwikkelingen en ellende kunnen Laura en haar Enzo vluchten en steekt La Gioconda zichzelf neer: voor haar is er geen toekomst, nu ze aan de echtgenote van Laura is overgeleverd. De laatste zinnen van de opera zijn voor Barnaba, die tegen de stervende Gioconda roept dat hij haar moeder heeft verdronken…
In het filmpje de prachtige aria ‘Voce di Donna’ . Het was best nog effe zoeken tot ik een aanvaardbare versie gevonden had en bij deze versie heb ik nog steeds gemengde gevoelens. Er wordt erbarmelijk geacteerd, de mooie kostuums kunnen dat pijnlijk niet verhullen… maar u krijgt er een stukkie van de opera bij met Pavarotti en Scotto, twee prachtige zangers. Ik zat erbij te grinniken, zoals er scènisc werd geklungeld. Dat kan beter… Maar ik vond geen echt betere opname. Werkelijk tenenkrommende opnames van amateurs en een opname met foto’s van Maria Callas erbij, die de aria helemaal niet zingt… Slecht hoor… Affijn, kijk als u wil naar wat ik vond en als u het beter kunt, luidt als altijd de boodschap: zelf surfen!