Omdat ik morgen andere dingen te doen heb zet ik vandaag alvast mijn stukkie op de website. Ik was op zoek naar een leuk onderwerp, maar vond weinig actueels. De politiek overheerst de gemoederen nogal en dan druk ik het zachies uit?. Lieve deugd, wat een schokkend gebrek aan cultuur en beschaving hebben we de laatste tijd gehad?
Ik hoorde in het langslopen op de TV gisteren iemand zeggen: ?kinderen die met cultuur zijn opgegroeid zijn veel minder agressief dan kinderen die zonder zijn grootgebracht” en dat was met afstand het verstandigste wat ik de laatste tijd gehoord heb en het werd niet eens gezegd in een debat.
In mijn rijtje onderwerpen stond Jessye Norman, omdat die op 15 september jarig is. Daar kun je niet omheen, een sopraan van formaat die jarig is op de dag dat je meestal je stukkie publiceert. Om met Freek de Jonge te spreken: je kunt er wel omheen, maar dan moet je eerst tanken. (Freek bedankt!); Jessye is nogal enorm en dat is meteen het grootste probleem om haar te casten: je kunt er niet iedereen tegenover zetten, want een kleine dikke tenor zou alleen maar voor lachsalvo?s in de zaal zorgen!
Ikzelf ben niet zo enorm, een kilootje of 80 schoon aan de haak, maar niet bovengemiddeld lang. Dat leverde met die tenoren al problemen op. Ik zong ooit met een hele goeie, die zijn statuur ook niet mee had en bij liefdes-scenes belandde zijn neus altijd ergens tussen mijn borsten.
Dat vond hij niet erg (en ik ook niet echt, want het was echt een lieverd en als zangers ben je nou eenmaal tamelijk lichamelijk ingesteld…), maar het werd moeilijk er een tedere liefdesscène van te maken als de zaal steeds zit te grinniken… nog los van het feit dat het een beetje moeilijk is enig volume te produceren als je met je neus tussen iemands borsten zit.
Affijn, Jessye Norman dus, ze wordt vandaag 67 en verkeert in de nadagen van haar carrière. Ze hoort nog steeds bij de topzangers van de wereld. En als je goed Wagner kunt zingen én hedendaags repertoire heb je je handen vol en kun je wel een oplossing bedenken voor die enormiteit.
Jessye Mae Norman werd geboren in Augusta, Georgia. Ze werd geboren in een muzikaal gezin en begon al snel met pianospelen. En als je in Augusta, Georgia geboren bent ligt het zingen van Gospel erg voor de hand. Op haar zestiende deed ze al mee aan een concours. Dat won ze niet, maar ze kreeg wel een beurs om zang te studeren aan de Howard University, in Washington.
Ze richtte er een studentengenootschap op en studeerde na het behalen van haar diploma lustig verder. In 1969 emigreerde ze naar Europa en debuteerde in Berlijn. Het is bewonderenswaardig dat ze zo goed Duits zingt: bij heel veel Engels-taligen hoor je het Angelsaksisch doorsijpelen, bij Norman niet.
In Duitsland werd ze al gauw ‘de grootste stem sinds Lotte Lehmann’ genoemd. Haar fabelachtige ademhalingstechniek, prachtige dictie, enorme stemomvang en gestalte hielpen de carrière prima mee… meestal liet men haar een nobele dame zingen. Na Duitsland lag Italië al snel aan haar voeten.
Tussen 1975 en 1980 woonde ze in London en zong niet één operarol. Sommige bronnen zeiden in die tijd dat ze zich nogal zorgen maakte om haar gewicht… Maar ze bleef wel degelijk zingen, ook in thuisland Amerika. In 1980 ging ze weer echte ge-ensceneerde operarollen zingen. Ze verloor heel veel gewicht en door een geraffineerde campagne leek ze op foto’s en in rollen tijdloos, bijna androgyn.
Kweenie, misschien is het dat wat mij altijd een beetje wrevelig maakt over haar. Ik vind haar zo weinig vrouw van vlees bloed. Altijd die enorme glimlach, dat haar strak naar achteren, de bijna slow-motion bewegingen en die on-aardse ademhalingstechniek… ik denk altijd dat er iemand van een andere planeet staat.
Aan de andere kant moet ik niet katten natuurlijk: je mocht willen dat je zo’n discipline had, zo’n ademhalingstechniek en als zwarte vrouw uit het zuiden van de Verenigde Staten begin je sowieso al op achterstand. Ze heeft geleerd haar enorme gestalte in te zetten als een pluspunt en er zit vast een team van geraffineerde stylisten achter. Chapeau voor hun werk.
Affijn, ik wens haar het beste, maar mijn tenen gaan een beetje krullen als ik haar ter gelegenheid van de 200ste ‘verjaardag’ van de Franse revolutie de Marseillaise hoor zingen. Het klopt niet en ik kan maar moeilijk duiden waarom niet…
Voor het filmpje koos ik een lied dat dicht bij haar ligt en waar ze echt in weet te ontroeren… Amazing Grace