Search Results for: Florence Foster

Florence Foster Jenkins

Toch maar gegaan… naar de film over Florence Foster Jenkins. Ik wist dat ik erom zou lachen, maar ik wist ook dat ik er op zijn minst melancholisch van zou worden. Maar ik moest er naar toe van mezelf. Je kunt niet een website voeren met als thema vocale, klassieke muziek en Florence Foster Jenkins voorbij lopen. Dat kón niet en dat kán niet…

Dus zat ik gisteren met mijn lief en wat vrienden in de bioscoopzaal. Het was er niet druk. Schuin achter ons zat een mevrouw die zo onbedaarlijk om ongeveer álles moest lachen dat ik even wenste dat Theo Maassen er was om haar de deur te wijzen. Ik durfde niet verder te gaan dan een paar keer ostentatief omkijken. Dat hielp een beetje… even…

Er viel genoeg te lachen trouwens. Maar het was vooral een in-trieste film. En een goeie: Meryl Streep, degelijk in alles wat ze aanpakt (of je nou een fan van haar bent of niet), moet een Oscar: geweldig! Ze heeft veel zelf ingezongen en kreeg hier en daar hulp van mensen die het grote talent moeten hebben voortdurend vals te zingen. Ik zou het niet kunnen. Ik zeg niet dat ikzelf nooit tegen de toon zong, of dat er noten niet lukten (vooral omdat ik, toen mijn techniek nog niet erg volgroeid was, er maar een gooi naar deed) maar zo uit alle toonsoorten zingen en teksten verkrachten…. Ik ben er op zijn minst nèt te schools voor geworden.

Maar zó leuk was het nou allemaal ook niet en de journalist die Florence uiteindelijk de grond in schreef (vrij letterlijk trouwens: ze sterft kort nadat ze zijn recensie gelezen heeft) had natuurlijk gelijk: je kunt en mag zo niet met de klassieke (vocale) muziek omgaan en als je je daarvan niet bewust bent, moet je er bewust van gemáákt worden. Hij kreeg in de film de zwarte piet nogal nadrukkelijk toegespeeld, onverdiend.

De grenzeloos naïeve tweede echtgenoot (een geweldige rol van Hugh Grant, die lekker opdroogt, maar dat terzijde) en al het volk om haar heen dat te slap is om haar op de feiten te wijzen die er naakt en wel onbarmhartig liggen te zijn) helpen natuurlijk niet mee een objectief beeld te krijgen van eigen presteren. Bovendien was ze ziek, Florence. Ze had syfilis en daardoor was ze toondoof en ze had – in het ver gevorderde stadium waarin haar ziekte was – geen goed beeld meer van eigen functioneren en kon dus niet erg objectief naar zichzelf kijken. Als dirigent en assistent-dirigent van het MET-orkest inderdaad toen gedaan hebben wat ze in de film deden moeten ze postuum een schop onder hun kont hebben. Schandalig!

Wat me wel raakte was de eenzaamheid die om haar heen hing. Alleen al voor het feit dat ze dát kon overbrengen moet Meryl Streep die Oscar. Als het goed is zal de film onder zangers en pedagogen de discussie aanwakkeren over wat het belangrijkste is voor een vervullende carrière: stemmiddelen of een scherpe, alerte geest.

U kent Florence Foster Jenkins niet? Dan heel gauw een ultrakort biografietje:
Ze werd geboren in 1868 in Wilkes-Barre, Pennsylvania. Ze wilde naar het buitenland om muziek te studeren. Haar vermogende vader weigerde en dus ging ze stiekem met Frank Thornton Jenkins (de man die haar syfilis gaf in hun huwelijksnacht). Ze scheidden weer in 1902 en Florence verdiende de kost als lerares en pianiste tot haar vaders dood in 1909.
Toen erfde ze het fortuin dat haar in staat stelde om haar zangcarrière op te pakken. Uit opnamen blijkt dat ze nauwelijks gevoel voor ritme en toonhoogte had en nauwelijks in staat was een noot vast te houden. Maar populair werd ze op haar eigen manier.

‘Mensen mogen zeggen dat ik niet kan zingen, maar niemand kan zeggen dat ik niet heb gezongen’, was haar credo aan het einde van haar leven.

Ga kijken als u kunt, de film draait nog wel even. En denk eens na over de zware kant van een solistencarrière, wellicht helpt het u met het opbrengen van begrip voor de kuren (soms) van solisten en dan bedoel ik echt niet alleen zangers…

In het filmpje de trailer van de film.

Florence Foster Jenkins

Hebt u dat nou ook? Dat november zijn einde nadert, dat je ’s morgens bij donker je huis verlaat en ’s avonds bij donker weer binnenrolt. Dat dagen grijs verlopen en dat de lente nog errug, errug ver weg is? Dat Sinterklaas eraan komt, dat de kerstman al achter hem staat te trappelen (vreselijke mannen die twee) , dat je binnenkort vijftig wordt en dat de feestdagen naderen, waar je ieder jaar meer tegenop gaat zien, omdat je weet dat ze je melancholisch zullen maken, ondanks alles wat je gaat doen om dat te voorkomen (dineetjes met vrienden organiseren, alle flessen die je krijgt als kerstcadeautjes achter elkaar leegdrinken; gordijnen dicht, kachel aan, tv aan, oh nee laat maar uit want het enige dat erop is is The Sound of Music en daar ga ik tegenwoordig bij voorbaat al bij janken…)

Kortom, is mijn gemoedstoestand duidelijk? Als niet kan ik nog wel een tijdje doorgaan hoor, ik zwelg af en toe graag in eigen leed.
Dus had ik voor het stukje van vandaag eens behoefte aan iets krankjorums. Nou kan ik genoeg krankjorums bedenken (a krankjorum mind is a joy forever) maar ik besloot maar eens dátgene te exploreren dat me het eerste binnenschoot en dat was: Florence Foster Jenkins.

Heel lang geleden zakten wij met een stel zangers na een concert af bij de bariton (waar zou-d-ie toch gebleven zijn trouwens, die bariton…???). Ik verbaasde mij over zijn bepaald erudiete huis en gedrag. Hij was tolk vertaler Duits en Engels, en een goeie ook. Hij had zijn huis stoffig, ouwerwets en oergenoeglijk ingericht met tegen alle wanden boeken en lp’s en tijdschriften. Hij schonk ons een stoffige, belegen en peperdure rode wijn, deelde toastjes met ganzenleverpaté rond (ja ja, niet zeuren toen wisten wij nog niet dat je dat eigenlijk niet eet als weldenkend mens) en sprak met een twinkel in zijn ogen (hij had en heeft hopelijk nog steeds een buitengemeen gortdroog gevoel voor humor): ‘Nou zal ik jullie es een èchte zangeres laten horen҅’ En hij zette een lp op en in no time schalde Florence Foster Jenkins door de kamer.
Ik verslikte me bijna in mijn toastje en liet het glas kostelijk rood vocht bijna vallen. Heremijntijd, wat was dat nou?

Florence Foster werd geboren in 1868 in Pennsylvania. Ze kreeg als kind muziekles en wilde eigenlijk in het buitenland verder studeren. Haar steenrijke vader weigerde echter bij te dragen aan de kosten voor z’n opleiding (misschien snapte hij wel dat zijn dochter geen spaan talent had…)

Florence trouwde stiekem met Frank Thornton Jenkins. Een kort huwelijk, want ze scheidden weer in 1902. Ze verdiende de kost als lerares en pianiste tot haar vaders dood in 1909. Toen erfde ze een fortuin en kwam terecht in het muzikale wereldje van Philadelphia, waar ze onder meer de Verdi Club stichtte en financierde.
De bronnen vermelden met een ongebruikelijk gevoel voor understatement dat je aan haar opnamen kon horen dat ze weinig gevoel voor ritme en toonhoogte had en nauwelijks in staat was een noot vast te houden. Ze kon er geen hout van, laten we maar eerlijk wezen. Haar begeleiders pasten zich hoorbaar aan haar gekrijs aan (waarschijnlijk betaalde mrs. Foster-Jenkins goed).
Toch werd ze onmetelijk populair. Voor een deel omdat ze waardering ‘kocht’ en voor een deel omdat het publiek andere dingen aan haar waardeerde dan haar stem. Als u haar gehoord hebt zult u het begrijpen: men lachte zich een kriek.

Ze schijnt ooit gezegd te hebben: ‘Mensen mogen zeggen dat ik niet kan zingen, maar niemand kan zeggen dat ik niet heb gezongen’. Enig gevoel voor logica bezat ze dus wel.

Op haar 76ste gaf ze eindelijk toe aan de publieke wens een optreden te geven in Carnegie Hall (in 1944). De kaartjes waren al weken van te voren uitverkocht. Jenkins overleed een maand na dit optreden. Sommige bronnen wijten haar overlijden aan de gekruide kritieken die ze kreeg toen ze haar ‘talenten’ (of het gebrek daaraan) voor objectieve luisteraars tentoonspreidde: de kritieken na het Carnegiehall concert waren niet mals…

Het voert te ver alle anekdotes hier te vertellen. U moet haar maar es googelen. En als u het leven even niet ziet zitten en niet snapt waarom u zo moet ploeteren om die hoge c er fatsoenlijk uit te krijgen, of als u opziet tegen de feestdagen of het vertrouwen in het leven in het algemeen en de mensen in het bijzonder aan het verliezen bent: draai Foster Jenkins. U kunt er weer een tijdje tegen.

Sterkte met de Sint, mijn volgende stukje komt op 6 december en dan is er ook weer een Vocalies, die helpt u wel bij de voorbereiding op de kerstdagen; half januari gaan de dagen weer lengen en in februari steekt er vast wel weer een crocus de kop op.

In de link een opname van Jenkins’s versie van de aria van de Königin der Nacht, ondersteund door plaatjes die een beetje weergeven wat ik dacht toen ik haar voor het eerst hoorde.

Een nieuwe stersopraan?

Een nieuwe ster aan het firmament: Aida Garifullina, en een nog jonge ster: geboren in 1987.Het moet welhaast een goeie zijn, want er zijn een aantal feiten te noemen: ten eerste is ze een Russin, dat is altijd van het degelijke werk… ten tweede staat ze al regelmatig op het toneel in Sint Petersburg en in de Wiener Staatsoper, daar kom je niet zomaar. En ten derde heeft ze een platencontract, pardon een CD-contract bij Decca en daar komen alleen de allerbesten binnen.

Aïda (wat een voornaam trouwens…) heeft het zingen met de paplepel ingegoten gekregen… Haar moeder was koordirigent en ze heeft haar dochter al vanaf zeer jonge leeftijd en de richting van de zang gestuurd.

Op haar 18de verhuisde Aïda naar Nürnberg om daar verder te studeren.
In 2007, pas twintig, studeerde ze al in Wenen en twee jaar later debuteerde ze als Despina (heerlijke rol!) in Mozart’s ‘Così fan tutte’.

Affijn, hierna wordt het weer opsommen… Wat eruit springt is dat ze in London Valery Gergiev tegen komt en als die eenmaal achter de handvaten van de kruiwagen staat, zit je goed. In januari 2013 debuteert ze dan ook op het toneel van het Mariinsky Theater in Sint Petersburg.

Wat ook wel helpt is dat het een plaatje van een vrouw is. Een beetje Angelina Jolie-achtige schoonheid… Als ik haar opzoek schiet me ineens te binnen waarom ik dat gezicht ergens van meen te kennen. Ze zong de rol van Lily Pons in de film van Florence Foster Jenkins. Ze zong toen de Klokjes-aria en inderdaad, zo’n soort stem heeft ze ook.

Ik denk bij het horen van zulke jonge stemmen altijd grinnikend (en een beetje vals, ik geef het toe) dat er nog wat leven over heen zou moeten om het échter te maken… aan de andere kant gun je zulke mensen ook smooth sailing; het vak is al zwaar genoeg.

Vooruit dan maar: de Bell song (oftewel de Klokjesaria) uit de film over Florence Foster Jenkins opgesnord en hieronder geplakt.

Leuke berichten

Leuke berichten die ik oppik via facebook:

Allereerst: ik heb van de week weer een nieuwe podcast op de website gezet – zie hiernaast – en de 200ste opgenomen. Het duurt nog even voor we daar aan toe zijn, maar ik maak u alvast warm voor die uitzending, die ik alleen voor Vocalies gemaakt heb.

Meryl Streep gaat de hoofdrol spelen in een film over het fenomeen uit de twintigste eeuw: Florence Foster Jenkins. Iedereen die iets verder ingewijd is in de operazang heeft ooit van haar gehoord. FFJ leefde van 1868 tot 1944 en kon niet zingen. Dat deerde haar absoluut niet: ze was schathemeltje rijk en kon het zich veroorloven een orkest in te huren om haar te begeleiden.

Method-actrice als Streep is zal het haar goed afgaan. Oh, wat lijkt het me heerlijk: onbesnut kwelen en kraaienvals zingen op commando. Ben benieuwd of ze zelf een en ander inzingt, een stand-inn gaat gebruiken of ouwe opnamen van FFJ zelf gaat hanteren. In de trailer van de film houden ze dat (nog) uiterst geraffineerd geheim) Van het feit dat Hugh Grant haar manager gaat spelen ga ik alleen nog maar harder kwispelen….

Ik schreef al eens over FFJ. Klik hier als u dat stukkie nog eens wil lezen en hieronder is de trailer van de film

En dan is er nog een vocaal nieuwtje, maar niet meer heel nieuw: de Reisopera zingt Mozart’s juweeltje ‘Cosí fan tutte’ in een aantal grotere Nederlandse steden. Om meerdere redenen een van mijn favorieten: opgewekt verhaal, heerlijk rol-bevestigend mannen- en vrouwen-gedoe, fantastische muziek! Ga kijken als u kunt: het kan nog tot en met 19 maart.

Ook hier de trailer, die niet heel veel van de zang verraadt, maar wel laat zien dat er moderne ensceneringen zijn die zeer pruimbaar zijn (‘munne god, wat een zootje op dat toneel’, was mijn eerste grinnikende reactie…).